W 2003 roku Moshe Szyf, epigenetyk i farmakolog, oraz Michael Meaney, psychiatra i neurobiolog, przeprowadzili pewien bardzo ciekawy eksperyment. Zaczęli przyglądać się szczurom-matkom i zauważyli, że są szczurzyce;) – które liżą swoje potomstwo więcej, są takie, które liżą zdecydowanie mniej, oraz inne, które liżą po prostu przeciętnie;). Badacze obserwowali młode przez ich dłuższy okres życia – do ich szczurzej starości, i okazywało się, że te wylizane;) były szczęśliwszymi szczurami niż pozostałe. Wyluzowane, niezestresowane (mniejszy poziom hormonów stresu) prowadziły odmienny tryb życia od tych, których futerko miało mniej kontaktu z macierzyńską czułością. Moshe Szyf zainteresował się tym na tyle, że poprowadził eksperyment dalej, i pozamieniał maluchy w rodzinach :(. Bardziej troskliwym mamom dał pod opiekę dzieci biologicznych matek, które nawiązywały mniej intensywną relację ze szczurzątkami – i odwrotnie, potomstwo wrażliwszych mam przekazał bardziej zdystansowanym szczurzycom. Jak się okazało – biologia nie grała aż takiej roli, to jakość wylizywania miała znaczenie na przyszłość maluchów. Jak tłumaczył Szyf: mamina opieka jest tłumaczona na biochemiczne sygnały, które docierają do jądra komórki i mają możliwość zmiany jej zapisu genetycznego.
Nasz genom, oparty o DNA, przekazujący informacje o naszych szczególnych cechach takich jak kolor oczu czy wzrost, ewoluuje przez wieki, zmienia się, kształtuje bardzo powoli. Natomiast nasz epigenom, który jest dodatkiem chemicznym do naszego genomu, jest bardziej rewolucją niż ewolucją, jeśli chodzi o prędkość oddziaływania na nasze życie. Troskliwa opieka mamy czy ze skrajnie drugiej strony przemocowa relacja, traumatyczne wydarzenia w naszym życiu – wojna, wypadki, ubóstwo itd ma wpływ na nasz kod genetyczny. I nie tylko nasz bo zarówno genom jak i epigenom jest dziedziczony z pokolenia na pokolenie.
Co starają się udowodnić epigenetycy – zmiana w środowisku można zmienić zapis genetyczny. Nie jesteśmy zatem bezwolni, oraz nie da się wszystkiego zwalić na rodziców czy dziadków, możemy wziąć los we własne ręce i mieć wpływ na nasze życie. Naukowcy już znaleźli potwierdzenie, że aktywność fizyczna transformuje (wyłącza) gen otyłości, prężnie też prowadzą badania jak wpłynąć na ten kawałek epigenomu, który jest odpowiedzialny za cukrzycę czy nowotwory.
Jednocześnie eksperyment na szczurach, małpach i obserwacje ludzi dowiodły, że można rozwinąć gen empatii. Gryzonie okazywały sobie czułość przez lizanie, ludzie preferują przytulanie swojego potomstwa☺️.
Im więcej przytulasz, im bardziej okazujesz czułość i troskę poprzez nie tylko język ciała, ale również ton głosu, odpowiedni dobór słów, tym mocniej masz – co naprawdę dla mnie jest wciąż wielkim wow – chemiczny wpływ na poczucie szczęścia odbiorcy komunikatów (mniej stresu, mniej uzależnień, zdrowiej, bezpieczniej).
Moshe Szyf pisał, że „nasze matki są obecne w każdej komórce kory przedczołowej„. DNA, geny to jedna strona tego wielkiego cudu, którego możemy być współautorem. Mamy również moc odziaływać na strukturę połączeń ścieżek neuronalnych. Neuronaukowcy obserwujący mózgi ludzkie przy użyciu rezonansu magnetycznego, wykazali, że nazywanie przeżywanych emocji jest skutecznym integratorem półkul mózgowych, a im bardziej mamy „mózg pracujący w całej swojej szerokości i długości ” tym bardziej możemy mówić o swoim dobrostanie. Uzdrawiający zapis ścieżek neuronalnych może wydarzyć się nawet „wstecz” gdy sięgamy do wspomnień, które zepchnęliśmy na dno świadomości, i obdarzamy się czułością, empatią w tych trudnych, zaprzeszłych momentach. To zmiana pamięci emocjonalnej na poziomie synaptycznym. Czyli nawet jeśli nie doświadczyliśmy “lizania” od opiekunów (z różnych powodów), to nadal możemy mieć wpływ na to czy zaczniemy żyć szczęśliwie – ciepły głos skierowany do wewnątrz może zmienić szlak ścieżek neuronalnych (i epigenom).
A zatem. Kończąc marketingowo;):
Weź swoje życie w swoje ręce.
Przyjdź na warsztaty (komunikacji empatycznej)
Przyjdź na sesje indywidualne (ifs).
Zmień swój mózg.
Zmień swoj kod DNA.
Be happy.
Do napisania tekstu zainspirowali mnie:
Sarah Peyton
Moshe Szyf
Michael Meaney
Dick Schwartz
Bruce Ecker